ห้องวัฒนธรรมเครื่องโลหะและโลหัช จัดแสดงเรื่องราวของวัฒนธรรมการใช้เครื่องโลหะในภาคใต้ จากเครื่องมือเครื่องใช้ที่พบในแหล่งโบราณคดีในภาคใต้บ่งว่าเครื่องโลหะสมัยก่อนประวัติศาสตร์เทส่วนมากแสดงถึงการติดต่อรับ วัฒนธรรมชุมชนภายนอก ส่วนสมัยแรกเริ่มประวัติศาสตร์ จากผลการวิเคราะห์ส่วนประกอบเครื่องมือเครื่องใช้สำริดที่พบในแหล่งโบราณคดียุคนี้ผสานกับหลักฐานสภาพธรณีสัณฐาน ได้แก่ แหล่งแร่ธาตุสำคัญในภาคใต้ ตลอดจนการพบก้อนสินแร่ดีบุก ตะกั่วสันนิษฐานได้ว่า คนในชุมชนสมัยแรกเริ่มประวัติศาสตร์ในภาคใต้มีความสามารถในการทำเครื่องมือเครื่องใช้ขึ้นในชุมชน และยังพัฒนาไปสู่การทำเครื่องมือโลหะอื่นๆ เช่น เหล็ก ตะกั่ว อย่างแพร่หลาย
แนวความคิดในการจัดแสดงต้องการสื่อให้เห็นว่า ชาวใต้มีทั้งการรับเครื่องโลหะจากชุมชนภายนอก และนำวัตถุดิบมาประดิษฐ์เครื่องมือเครื่องใช้ขึ้นใหม่ หรือปรับปรุงรูปแบบตามวัฒนธรรมตนเองและวัฒนธรรมแห่งชาติอันมีอิทธิพลทางศาสนาสภาพภูมิประเทศและขนบนิยมในการใช้สอย ข้อจำกัดและปัจจัยอื่นๆ เป็นการกำหนดลักษณะร่วม จากการอนุรักษ์พบว่าในตู้จัดแสดงกลองมโหระทึกที่มีชิ้นส่วนที่มาจากต่างแหล่ง หากไม่ให้ข้อมูลอาจทำให้ผู้ชมเข้าใจผิด
ตู้จัดแสดงเครื่องทองเหลืองในวัฒนธรรมโภชนาการ มีภาพประกอบ การทำเส้นขนมจีน ข้อมูลการทำขนมจีน ในตู้นี้สามารถบอกให้ผู้ชมทราบขั้นตอนต่างๆ ในการทำกระบอกขนมจีนทองเหลือง เมื่อครั้งในหลวงเสด็จนั้น พระองค์มีรับสั่งให้นำเทคโนโลยีชาวบ้านที่เป็นเครื่องมือทุ่นแรงมาเผยแพร่เพิ่มขึ้น
ตู้จัดแสดงเชี่ยนหมากทั้งเครื่องทองเหลืองและเงิน ชาวใต้ใช้เครื่องเชี่ยนเกือบทุกพื้นที่ การจัดแสดงส่วนนี้ต้องการให้ผู้ชมรู้จักวัฒนธรรมการกินหมาก การรับรองแขกเหรื่อ และการใช้ในพีกรรม เช่น การยกขันหมากสู่ขอ การหมั้นและการแต่งงาน หรือการใช้ในนิติกรรมการแสดง ตู้จัดแสดงในการทำเครื่องถม และตัวอย่างเครื่องถมแต่ละขั้นตอน เพื่อให้เห็นความสวยงามของเครื่องถมเมืองนครศรีธรรมราช
